Wyborcze ABC
W 2018 r. po raz ostatni rady gmin będą odpowiedzialne za geografię wyborczą. To one podejmą uchwały o podziale terytorium gminy na okręgi wyborcze i obwody głosowania. Od 1 stycznia 2019 r. będzie to wyłączna kompetencja komisarzy wyborczych.
W gminach do 20 tys. mieszkańców pozostają JOW-y (jednomandatowe okręgi wyborcze), w których wybieranych będzie po 1 radnym z okręgu. W JOW-ach o wyborze na radnego rozstrzyga liczba ważnie oddanych głosów na poszczególnych kandydatów (wygrywa ten, który otrzymał najwięcej głosów). Dla wyboru rady w gminie liczącej powyżej 20 tys. mieszkańców utworzone zostaną okręgi wyborcze, w których wybiera się od 5 do 8 radnych.
W takich też gminach podział mandatów pomiędzy listy kandydatów zostanie dokonany proporcjonalnie do łącznej liczby ważnie oddanych głosów odpowiednio na kandydatów danej listy (zgłoszonej przez dany komitet wyborczy). W podziale będą uczestniczyć listy kandydatów tylko tych komitetów wyborczych, na których listy w skali gminy oddano co najmniej 5% ważnie oddanych głosów. Dotyczy to również, odpowiednio, powiatów i województw (szczegółowe zasady zostaną omówione w kolejnych wydaniach OKA).
W gminach każda zgłaszana lista kandydatów na radnych powinna być poparta podpisami:
- w gminie liczącej do 20 000 mieszkańców – co najmniej 25 wyborców;
- w gminie liczącej powyżej 20 000 mieszkańców – co najmniej 150 wyborców.
Wyborca może udzielić poparcia dowolnej liczbie list kandydatów.
Wyborach radnych w gminie liczącej do 20 tys. mieszkańców wyborca głosuje na określonego kandydata, stawiając znak „x” w kratce z lewej strony obok nazwiska tego kandydata. W wyborach w gminie powyżej 20 tys. mieszkańców wyborca głosuje tylko na jedną listę kandydatów, stawiając znak „x” w kratce z lewej strony obok nazwiska jednego z kandydatów z tej listy, przez co wskazuje jego pierwszeństwo do uzyskania mandatu.
Wybory będą przeprowadzać zamiast jednej, jak do tej pory, dwie komisje terytorialne – komisja ds. przeprowadzania głosowania w obwodzie oraz komisja ds. ustalania wyników głosowania w obwodzie. Każda ma liczyć od 5 do 9 członków. Pierwsza z komisji będzie przekazywać drugiej urnę wyborczą, spis wyborców oraz niewykorzystane karty do głosowania. Druga komisja będzie zaczynać pracę po zakończeniu głosowania w lokalu wyborczym. Po przeliczeniu głosów komisja ds. ustalenia wyników sporządzi w dwóch egzemplarzach protokół z głosowania. Dane wpisane do protokołu będą następnie wprowadzone do systemu informatycznego. Kopia protokołu będzie wywieszana niezwłocznie po jego sporządzeniu w lokalu wyborczym tak, aby wyborcy mogli zapoznać się z wynikami.
Prawo wybieralności w wyborach na wójta (burmistrza i prezydenta miasta) straci osoba, która została uprzednio dwukrotnie już wybrana na ten urząd. Zasada dwukadencyjności ma być jednak liczona dopiero od najbliższych wyborów samorządowych (po 2018). Czas trwania jednej kadencji wójta zostaje wydłużony z 4 do 5 lat (do 5 lat zostają również wydłużone kadencje rad gmin). Nic jednak nie będzie stało na przeszkodzie, aby po zakończonych dwóch kadencjach taka osoba mogła ubiegać się o fotel wójta w sąsiedniej gminie.
Przebieg wyborów w lokalu wyborczym będzie transmitowany w intrenecie. Transmisja będzie trwała od rozpoczęcia pracy przez komisję ds. przeprowadzenia głosowania do podpisania protokołu przez komisję ds. ustalenia wyników głosowania. Informacje o dostępie do transmisji będą podane co najmniej na 24 godziny przez rozpoczęciem głosowania na stronie internetowej PKW. W przypadku, gdyby transmisja była niemożliwa z przyczyn technicznych, czynności w lokalu wyborczym będą nagrywane a następnie udostępniane na stronie internetowej PKW.
Nowelizacja Kodeksu wyborczego zwiększyła uprawnienia mężów zaufania. Będą oni mieli prawo obserwować prace każdej komisji; od obwodowej po Państwową Komisję Wyborczą - na każdym etapie jej prac. Mężowie zaufania będą mogli być obecni w lokalu wyborczym podczas przygotowań do głosowania, samego głosowania, liczenia głosów i sporządzania protokołu. Będą także mogli wnosić do protokołu uwagi, wymieniając konkretne zarzuty, a także będą mogli być obecni przy przewożeniu i przekazywaniu protokołu z wyborów do właściwej komisji wyborczej wyższego stopnia.
W świetle nowych rozwiązań każdy wyborca będzie mógł prowadzić agitację wyborczą na rzecz kandydatów, jedynie do zbierania podpisów popierających zgłoszenia kandydatów wymagana będzie pisemna zgoda pełnomocnika wyborczego komitetu. Prowadzenie agitacji wyborczej bez pisemnej zgody pełnomocnika wyborczego nie będzie stanowiło, jak dotychczas, wykroczenia. W ramach prowadzonej agitacji wyborczej nie będzie można rozdawać przedmiotów o wartości wyższej niż wartość przedmiotów zwyczajowo używanych w celach reklamowych lub promocyjnych.
/MB/
Napisz komentarz
Komentarze