5 grudnia mija 155 rocznica urodzin Honorowego Obywatela Kozienic Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego. Tytuł ten Rada Miejska Kozienic nadała na sesji w dniu 18 marca 1925 roku . W posiedzeniu rozpoczętym o godzinie 19.50 uczestniczyli burmistrz Paweł Zagoździński i St. Wrzesiński,ławnik magistratu M.Goldeweig oraz radni J.Górniak, Z. Halputer, P.Klimczuk, J.Lisiewicz, J.Paciorkiewicz, T.Pakosiński, r. Piwoński, J.Pokrzewiński, St.Radzik, K.Studziński, Janas Wajnberg, Jakób Hersz Wajnberg, Szloma Wajnberg, St. Wasita, St.Sadowski . Radni i ławnicy nieobecni usprawiedliwieni A.Ambroziewicz, Ch. Berman J.Borensztajn, Ch.Chmielnicki, J.Cemart, A.Dukalski, P.Frajlich, M.Gorzyczański, W.Klimecki .
Radni zebrali się do rozpatrzenia spraw podatkowych, wyboru nowych członków Rady Szkolnej, uchwalenia warunków sprzedaży placu miejskiego pod budowę elektrowni oraz ustanowienia zasad poboru podatków gruntowych w formie statutu. Po uchwaleniu powyższych w wolnych wnioskach radny Teodor Pakosiński zgłosił wniosek by z okazji zbliżających się imienin Józefa nadać honorowe obywatelstwo miasta Kozienic Marszałkowi Polski Józefowi Piłsudskiemu. Wniosek Rada Miejska zaakceptowała i przegłosowała jednogłośnie. Postanowiono również o przesłaniu do Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego telegramu o treści:
„Rada Miejska Miasta Kozienice w dniu Imienin Wielkiego Syna Polski, Jej Marszałka Józefa Piłsudskiego śle serdeczne życzenia, a chcąc dać wyrazowej czci i hołdu, Temu, co kamień grobowy Ojczyzny odwalił – uchwala jednogłośnie ofiarować Marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu godność Honorowego Obywatela Kozienic, jako jednej z siedzib legionów polskich”
Na wniosek Burmistrza Pawła Zagoździńskiego, Rada Miejska jednogłośnie postanowiła przesłać do Władysława Grabskiego – prezesa Ministrów – telegramem treści następującej:
„Dając wyraz ogólnemu oburzeniu z powodu dyplomatycznego ataku Niemców na całość naszych zachodnich granic, wywalczonych krwią najlepszych synów polski i potwierdzonych przez Traktaty międzynarodowe, Rada miejska Miasta Kozienic jednogłośnie, jako wyrazicielka opinii mieszkańców miasta, najkategoryczniej protestuje przeciwko temu zamachowi i wyraża gotowość najpierwsze wezwanie Rządu stanąć w obronie niepodległości Ojczyzny i całości Jej granic. W związku z tym, ze względu na bezpieczeństwo Państwa, Rada Miejska zwraca się do Władz Rządu z prośbą o powołanie z powrotem do Armii Marszałka Józefa Piłsudskiego”.
Dziś może dziwić tak mocne zaangażowanie w politykę i sprawy państwa po stronie samorządu, wtedy jednak przełożenie było dość jednoznaczne i byt ekonomiczny zależał od stanu Polski. A Polska ledwo co odzyskała suwerenność, i do samorządów i wielu instytucji trafili obywatele zaangażowani w jej przywrócenie. Przykładem jest pan Teodor Pakosiński wnioskodawca nadania tytułu Honorowego Obywatela Kozienic Józefowi Piłsudskiemu. Teodor Pakosiński był pisarzem hipotecznym, mieszkał w Kozienicach od 1916 roku pochodził z Radomia, był bardzo aktywny społecznie. Wspierał i organizował szkoły podstawowe po I wojnie światowej wraz z panem Pawłem Klimczukiem działał na rzecz powołania liceum w Kozienicach. Był wieloletnim Prezesem Ochotniczych Straży Pożarnych, ale również udzielał się w amatorskich przedstawieniach patriotycznych. Był wieloletnim radnym Rady Miasta, dzięki jego inicjatywie Kozienice zyskały w części miasta chodniki i brukowane ulice. Zmarł w 1957 roku i pochowany jest Kozienicach. Władze komunistyczne zakazały na jego pogrzebie jakichkolwiek przemówień. Na cmentarz odprowadziła go orkiestra straży pożarnej.
Trzeba wspomnieć postać ówczesnego burmistrza pana Pawła Zagoździńskiego, osoby bardzo zaangażowanej w okresie I wojny na rzecz organizowania pomocy dla poszkodowanej wojną ludności Kozienic i powiatu. Po wojnie wybierany był burmistrzem Kozienic ciesząc się powszechnym szacunkiem i zaufaniem. Wniosek o nadanie tytułu Honorowego Obywatela Kozienic Marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu poparła również społeczność żydowska głosami swoich radnych.
W początku 1926 roku Zarząd Miejski Kozienic zlecił wykonanie stosownego dyplomu o następującej treści:
Niżej na podpisaniu wyrażona, mając w pamięci wielkie dni pobytu w Kozienicach Legionów z Ich zasłużonym dla sprawy Polskiej Brygadierem , szczęśliwa i dumna , że starodawny gród będący kolebką ostatniego z Jagiellonów, stał się zarazem świadkiem świtu nowej wolności, której bohaterski Brygadier, dzisiejszy Marszałek, był niestrudzonym bojownikiem, postanawia uchwałą z 18 marca 1925 r. uczcić Pierwszego Marszałka Odrodzonej Polski Józefa Piłsudskiego ofiarowaniem godności HONOROWEGO OBYWATELA miasta Kozienic, czego niniejszym aktem ma zaszczyt dopełnić Rada Miejska Kozienic” Podpisał burmistrz Paweł Zagoździński wiceburmistrz Stanisław Wrzesiński sekretarz Karol Lipczyński oraz ławnicy miejscy Moszek Goldeweig, Antoni Ambroziewicz, Jan Majewski.
Tak sporządzony i podpisany dyplom przekazany został Józefowi Piłsudskiemu.
Od tego momentu Kozienice znalazły się w elitarnym gronie miast, gdzie Honorowym Obywatelem jest Marszałek Józef Piłsudski. Za życia Józef Piłsudski taki tytuł otrzymał od 18 miast.
Nadanie honorowego obywatelstwa Józefowi Piłsudskiemu przez Radę Miejską Kozienic motywowane było nie tylko wyrażeniem szacunku i czci w podzięce za wolną Ojczyznę.
Dając wyraz niepokoju o stan państwa, stan gospodarki trwający konflikty graniczne z Niemcami, napady rabunkowe na granicy i napór propagandy komunistycznej ze Związku Sowieckiego, ówcześni przedstawiciele władz miejskich Kozienic stanęli w obronie Józefa Piłsudskiego od dwóch lat odsuniętego od wpływu na bieg polskich spraw.
Kozienice w pierwszych latach po odzyskaniu niepodległości były w bardzo ciężkiej sytuacji gospodarczej. Kozienice liczyły około dziesięć tysięcy mieszkańców. Bardzo nikły przemysł, większość dochodów pozyskiwano z okolicznego rolnictwa, kompletny upadek rzemiosła. Rzemiosło w ówczesnych Kozienicach to głównie szewcy ponad czterystu, którzy rozwinęli swoje warsztaty przed I wojną. Wojna przyniosła utratę rynków sprzedaży i odbiorców co przełożyło się na stan gospodarczy miasta. Wojenne straty miasta to spalenie jednej trzeciej budynków. Pomimo to ówczesny burmistrz i radni inwestowali w oświatę, wybudowano ze środków własnych gminy dwie szkoły powszechne, utrzymywano szkołę zawodową, gimnazjum koedukacyjne i średnią szkołę handlową. Wybudowano elektrownie miejską, włączoną później w większy radomski okręg energetyczny. Miasto urządziło też plac sportowy ze strzelnicą. Społeczność gospodarcza wnioskowała do władz wojewódzkich postulując zwiększenie kredytowania dla rejonu Kozienic, ulgi podatkowe oraz przedłużenie linii kolejowej z Kozienic przez Głowaczów do Warki a następnie do Góry Kalwarii. Rada miejska oferowała bezpłatnie tereny podbudowę państwowej fabryki. Poważnie rozważano budowę fabryki opon samochodowych. Ostatecznie powstała w Dębicy.
Fakt nadania honorowego obywatelstwa przez Kozienice Józefowi Piłsudskiemu zauważyła ówczesna prasa widząc w tym akcie wyraz społecznego poparcia dla Marszałka Polski, zachętę by zabezpieczył stabilność państwa. Ożywienie gospodarcze dla Kozienic i regionu zawitało tuż przed II wojną światową.
Należy wyrazić uznanie dla ówczesnych władz Kozienic, ich dążeń do rozwoju regionu a jednocześnie szanujących historię i tradycje. Władze były zjednoczone w trudnych czasach, czego wyrazem jest obecnie zaszczyt dla Kozienic posiadania Honorowego Obywatela Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego.
Związek Piłsudczyków RP
Sekretarz
Marek Gozdera
Napisz komentarz
Komentarze